شهر ایده آل

شهر کامل – برجسته (پاراگون سیتی)

شورای تعامل شهری

تحقیق، تألیف- موسس و برگزار کننده :

فصلنامه 2A (مرکز بین‌المللی مطالعات معماری 2A)

Paragon City (Urban Interaction Forum)

شهر کامل- برجسته برای زندگی متعادل با تمام ابعاد رشد و پیشرفت

مرجع:

2A Magazine – International Hub for Architectural Studies

www.2aincorp.com

توجه: مطلب پیش رو ترجمه‌‌‌‌ی فارسی از مفهوم پاراگون سیتی است که برای دعوت از شهرهای کشور ایران تنظیم شده است. مفهوم پاراگون سیتی، اهداف و ابعاد آن در سطح بین‌‌المللی تعریف شده است و از طریق وب‌سایت https://2aparagoncity.com/ قابل دستیابی است.

هدف مجله 2A از ارائه مفهوم شهر کامل- برجسته (Paragon City)

توسعه‌‌های شهری می‌‌توانند در بسترهای مختلف و با رویکردهای متفاوتی تعریف شوند و به روش‌‌های گوناگون بر زندگی افراد تأثیر بگذارند. در توسعه‌‌های شهری، ابزارهای گوناگونی شامل طراحی و برنامه‌‌ریزی شهری، معماری، علوم اجتماعی، اقتصاد، مدیریت شهری و … باید در تعامل و ترکیب با یکدیگر و به‌صورت هماهنگ عمل کنند تا بتوان پتانسیل‌‌های شهر را شکوفا، نقاط قوت آن را تقویت و نقاط ضعف آن را مهار کرد.

هدف از معرفی شهر کامل – برجسته (Paragon City)، رسیدن به چرخه‌‌ای برای بهبود وضعیت شهرها است؛ از یک سو شهرهای واجد شرایط به‌عنوان شهرهای ایده‌‌آل در سطح جهان مطرح و معرفی می‌‌شوند که این امر در برندینگ و توسعه آن‌‌ها تأثیر به سزایی خواهد داشت. چنین موضوعی می‌‌تواند در درازمدت به ایجاد رقابت میان شهرها برای دستیابی به‌عنوان پاراگون سیتی، از طریق بهبود شرایطشان در ابعاد مختلف شهری شده و آن‌‌ها را در مسیر توسعه قرار دهد. از سوی دیگر با بررسی ویژگی‌‌های شهرهای مطرح‌‌شده، می‌‌توان به الگوهایی برای رفع مشکلات شهرهای مشابه آن‌‌ها دست پیدا کرد.

پاراگون سیتی یا شهر کامل- برجسته، به‌عنوان مرجعی آرمانی برای کمک به طراحان و برنامه‌‌ریزان شهری برای گام برداشتن در مسیر شکوفایی شهر و حل مشکلات آن در نظر گرفته شده است. پاراگون سیتی، شورایی برای تعاملات شهری است که با مشارکت طراحان خلاق، سازمان‌‌های مدیریت شهری، شهرداری‌‌ها و نهادهای مرتبط با مسائل شهری فعالیت می‌‌کند. در این شورا (Forum) برای رسیدن به پاسخ‌‌های مسائل شهری پیچیده، راه‌حل‌هایی پاسخگو به نیازهای مردم، کارا و مقرون‌به‌صرفه ارائه می‌‌شود.

زندگی در شهر کامل – برجسته یا پاراگون سیتی، می‌‌تواند به ساکنین فرصت داشتن آرامش بیشتر و اضطراب کمتر را داده و در نتیجه، موجب هدرنرفتن انرژی خلاقانه‌‌ی آن‌‌ها و مثبت‌‌تر شدن زندگی آن‌‌ها شود. در چنین شهری همه‌‌ی اعضای جامعه، در هر گروه سنی، از فرصت رشد و شکوفایی در آرامش برخوردار خواهند بود.

مقدمه

برنامه‌‌ریزی و طراحی شهری از جمله ابزارهایی هستند که برای هدایت توسعه‌‌های شهری و رفع مشکلات آن در مقیاس‌‌های گوناگون، از کلان‌‌شهرها گرفته تا شهرهای کوچک و روستاها مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. یکی از اهداف اصلی استفاده از این ابزارها را می‌‌توان دستیابی به هنر خلق مکان دانست. برنامه‌‌ریزی و طراحی شهری می‌‌توانند به راهبران شهری برای قدم گذاشتن در مسیر توسعه‌‌ی پایدار کمک کنند. این دو مقوله، با تأثیرگذاری بر ابعاد گوناگون کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌‌محیطی و همچنین تأثیر پذیرفتن از آن‌‌ها، می‌‌توانند به روشن‌‌سازی مسیر برای ایجاد تعادل میان هدف و چشم‌‌انداز آتی یک حوزه از یک سو، و منابع و محدودیت‌‌های موجود از سوی دیگر، منجر شوند. نقش مهم دیگری که برنامه‌‌ریزی و طراحی شهری ایفا می‌‌کنند، عمل‌کردن به‌عنوان پیونددهنده و میانجی میان حاکمیت، بخش خصوصی و اجتماع محلی است.

مجله‌‌ی 2A مفهوم پیشگامانه‌‌ی شهر کامل یا «پاراگون سیتی» را در قالب «شورای تعامل شهری» یا «مرکز مطالعات توسعه شهری و زندگی متعادل» معرفی می‌‌کند. هدف از معرفی چنین مفهومی، گام برداشتن به سوی خلق محیطی مطلوب برای ساکنان در سراسر جهان است. در راستای این هدف، چارچوبی پایه‌‌گذاری کرده‌‌ایم که به راهبران توسعه‌‌های شهری کمک می‌‌کند که با استفاده از فضا به‌عنوان منبعی تأثیرگذار برای توسعه، در کنار دخیل کردن سرمایه‌‌گذاران در طول مسیر، چشم‌‌اندازهایشان را محقق کنند. برای حرکت به سمت ایده‌‌ی پاراگون سیتی، به طراحانی با ذهن درخشان نیاز است که بتوانند برای مشکلات پیچیده‌‌ی زندگی شهری راه‌‌حل‌‌های کارا ارائه دهند.

چشم‌‌انداز

شهر کامل -برجسته (Paragon City)، شهری بزرگ و مدرن است که در آن گذشته و خاطرات شهر با سرزندگی و انرژی جریان حال آن پیوند می‌‌خورد. در چنین شهری معماری، فضای عمومی، پایداری، عدالت اجتماعی، حمل‌ونقل در کنار سایر ابعاد و ویژگی‌‌های زندگی شهری دست به دست یکدیگر داده و فضایی را خلق می‌‌کنند که به تمامی مشکلات و مسائل شهر و ساکنین آن پاسخ بدهد.

چشم‌‌انداز شهر کامل – برجسته، ایجاد یک شورای تعامل شهری برای ارائه چارچوبی برای شناسایی و معرفی شهرهایی از سراسر جهان در قالب شهر کامل – برجسته و ایده‌‌آل یا شهر پاراگون است. مجله‌‌ی 2A در نظر دارد که در قدم اول با معرفی شهرهای ایده‌‌آل، افراد مختلف در سراسر جهان را از وجود چنین شهرهایی مطلع سازد، که نتیجه‌‌ی آن رونق توسعه در این شهرها و الگوبرداری شهرهای مشابه از آن‌‌ها برای رسیدن به جایگاهی که به‌عنوان شهر پاراگون‌‌ شناخته شوند، خواهد بود. در گام‌‌های بعدی، می‌‌توان با در اختیار قراردادن الگوها و معیارهایی برای شهرهایی که در دسته‌‌بندی مشابه با شهرهای مطرح‌‌شده قرار گرفته‌‌اند، به حل مشکلات شهری آن‌‌ها کمک کرده و همچنین رقابتی برای توسعه‌‌‌‌ی مطلوب، میان شهرها ایجاد نماید.

کیفیت‌‌های مورد نظر برای ارزیابی شهر کامل (Paragon City)

امنیت شهری

نیاز به امنیت که طبقه دوم از هرم نیازهای مازلو را شکل داده است، از نیازهای اساسی انسان‌‌ها در زندگی است. حس اطمینان و امنیت، پیش‌‌نیاز اساسی برای موفقیت یک فضای شهری یا طراحی آن است، زیرا حس عدم امنیت و ترس از قربانی شدن می‌‌تواند باعث جداشدن برخی فضاها از جریان زندگی و دور شدن انسان‌‌ها از آن فضاها شود. از سوی دیگر، زندگی اجتماعی همراه با تعاملات و حس تعلق، می‌‌تواند به افراد حس امنیت را القا کرده و همچنین از نرخ جرایم بکاهد.

ارزیابی امنیت باید بر اساس جمع‌‌آوری و تحلیل آمار کمی و کیفی صورت‌گرفته و راهکارهای مناسب با توجه به نوع مشکلات موجود در هر فضا اتخاذ شود و با همکاری مسئولین، ذی‌نفعان و جامعه به اجرا در بیاید.

ایمنی شهری

ایمن بودن فضاها برای استفاده‌‌کنندگان آن‌‌، عامل مهمی در تعیین میزان و نحوه‌‌ی استفاده‌‌ی گروه‌‌های مختلف اجتماعی و جمعیتی از آن‌‌ها است. بسیاری از فضاهای شهری می‌‌توانند با تغییر در طراحی یا عملکرد، به مکان‌‌هایی ایمن‌‌تر و سالم‌‌تر تبدیل شوند. اولویت دادن به حرکت پیاده در خیابان‌‌ها از طریق طراحی و برنامه‌‌ریزی، یکی از عوامل مؤثر در افزایش ایمنی برای استفاده‌‌کنندگان فضاها است.

پشتیبانی از سلامت جسمانی و روانی ساکنین

توجه به سلامت جسمانی و روانی ساکنین، از مهم‌‌ترین وظایفی است که می‌‌توان به‌عنوان وظیفه‌‌ی شهر ایده‌‌آل در نظر داشت. شهرها و فضاهای شهری باید به‌گونه‌ای طراحی و برنامه‌‌ریزی شوند که نه‌تنها سلامت ساکنین خود را به خطر نیندازند، بلکه به آن‌‌ها این امکان را بدهند که در فضایی سالم، توان جسمی و فیزیکی خود را بهبود ببخشند. چنین شرایطی باید تمامی گروه‌‌های جمعیتی را شامل شود و تنها افرادی را که در زمره‌‌ی گروه‌‌های بدون مشکلات جسمانی و روانی قرار می‌‌گیرند، در نظر نگیرد؛ بلکه باید گروه‌‌هایی مانند افراد دارای معلولیت (شامل ناتوانی روحی و فیزیکی) و سالمندان را نیز در نظر گرفته و برای آن‌‌ها برنامه‌‌ریزی و طراحی ویژه در نظر داشته باشد.

پشتیبانی از فرهنگ و خلاقیت

امروزه خلاقیت و فرهنگ به‌عنوان یکی از عناصر حیاتی در توسعه‌‌های شهری شناخته می‌‌شوند. خلاقیت راهی است برای پاسخگویی به مشکلات احتمالی که در نتیجه‌‌ی روند جهانی‌‌سازی و رقابت جهانی میان شهرها بر اساس استانداردهای مشخص، ایجاد می‌‌شوند. از جمله این مشکلات می‌‌توان به ضعیف شدن فرهنگ‌‌های محلی و هویت مناطق و شهرها اشاره کرد. در واقع خلاقیت علاوه بر اینکه راهی برای مقابله با چنین مشکلاتی است، خود نیز می‌‌تواند ابزاری برای تقویت ساختارهای اقتصادی محلی، دستیابی به نهادهای اجتماعی و افزایش همه‌‌شمولی در جامعه مدنی باشد. به دلیل پیوند قوی میان فرهنگ و کیفیت زندگی، اگر به توسعه به‌عنوان عامل ارتقادهنده‌‌ی کیفیت زندگی ساکنان نگاه شود، دنیای فرهنگ در مسیر توسعه نادیده گرفته نخواهد شد.

پشتیبانی از نوآوری

تجهیز کردن ساکنین یک شهر به تکنولوژی، یکی از راه‌‌هایی است که می‌‌توان برای پیشرفت شهر از آن استفاده کرد. نوآوری‌‌ها در عرصه‌‌ی تکنولوژی، خدمات و حکمروایی شهر، ابزارهایی هستند که می‌‌توان به‌وسیله‌ی آن‌‌ها کیفیت زندگی ساکنان شهرها را ارتقا داد. تکنولوژی‌‌های مورد بحث باید به‌گونه‌ای طراحی و اجرا شوند که تمرکز اصلی آن‌‌ها بر ساکنین بوده و برای تمامی گروه‌‌های سنی جمعیت با سطوح مختلف توانایی قابل‌استفاده باشد.

پشتیبانی از عدالت جنسیتی

توجه به همه‌شمول بودن فضاها برای جنسیت‌‌های گوناگون، عاملی مهم و اثرگذار در موفقیت اقتصادی یک فضا و اختلاط اجتماعی در آن است. برخی ویژگی‌‌ها موجب می‌‌شوند که فضا نقشی تک جنسیتی پیدا کرده یا برخی جنسیت‌‌ها را به‌طورکلی نادیده بگیرد. چنین مسئله‌‌ای می‌‌تواند موجب کاهش تنوع جنسیتی در فضا شده و در نتیجه حس ناامنی را برای گروه‌‌های جنسیتی کنار گذاشته شده از فضا ایجاد کند. این موضوع علاوه بر آثار اجتماعی، می‌‌تواند تبعات اقتصادی نیز داشته باشد. در یک شهر ایده‌‌آل، فضاها به‌گونه‌ای طراحی شده و عمل می‌‌کنند که فرصت تجربه‌‌ی زندگی را به‌صورت برابر در اختیار همه‌‌ی گروه‌‌های جنسیتی شامل زنان، مردان و سایر جنسیت‌‌ها قرار می‌‌دهند.

پشتیبانی از مؤلفه‌های توسعه پایدار

توسعه پایدار مفهومی است که در دهه‌‌های اخیر وارد ادبیات مرتبط با توسعه‌‌های شهری شده است. این مفهوم در حالت عام خود به معنای ایجاد و حفظ توازن میان نیازهای یک جامعه و منابعش است، به‌گونه‌ای که در عین رفع نیازهای جامعه‌‌ی کنونی، برطرف‌‌سازی نیازهای نسل‌‌های آینده را به خطر نیندازد. پایداری در قالب چهار بعد اجتماعی، اقتصادی، زیست‌‌محیطی و فرهنگی شناسایی و ارزیابی می‌‌شود. در شهر ایده‌‌آل برنامه‌‌ریزی و طراحی باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که پایداری در تمامی ابعاد زیر حفظ گردد.

• پایداری اجتماعی

بعد اجتماعی در مؤلفه‌های توسعه پایدار، از اوایل قرن بیست و یک به‌عنوان جزئی اساسی از ابعاد توسعه پایدار مدنظر قرار گرفته است. پایداری اجتماعی مفهومی است که به طور عمده با ابعاد کیفی ارتباط داشته و شناسایی می‌‌شود. تعاریف و شاخص‌‌های زیادی برای پایداری اجتماعی معرفی و مطرح شده است، اما می‌‌توان در یک جمله، پایداری اجتماعی را توانمندی اجتماعات محلی برای غلبه بر چالش‌‌ها و مسائل درونی و دادن واکنش بهینه در برابر تغییرات بیرونی دانست.

• پایداری اقتصادی

اقتصاد به‌عنوان یکی از عوامل مهم در کیفیت زندگی انسان‌‌ها و همچنین توسعه‌‌های شهری عمل می‌‌کند. وجود اقتصاد پایدار می‌‌تواند تا حدود زیادی ضامن پایدار بودن کیفیت زندگی ساکنین یک منطقه شود. عوامل مختلفی بر پایداری اقتصادی یک منطقه اثرگذارند، اما به‌طورکلی، همان‌‌طور که در تعریف توسعه‌‌ی پایدار گفته شد، پایداری اقتصادی به شرایطی اطلاق می‌‌شود که علاوه بر وجود رونق اقتصادی و نسبت هزینه و درآمد معقول، نیروی انسانی و منابع اتلاف نشده یا دچار فرسودگی بیش از اندازه نشوند.

• پایداری زیست‌محیطی

مدیریت منابع طبیعی، عاملی اساسی برای دستیابی به پایداری زیست‌‌محیطی است. تعامل میان شهرها و منابع طبیعی به طور گسترده‌‌ای متنوع و پیچیده است. چیزی در حدود 75 درصد از منابع طبیعی جهان در شهرها مصرف می‌‌شود و کیفیت خاک، هوا و آب به شدت با آلاینده‌‌های خطرناک و فاضلاب‌‌های تولید شده در شهرها تضعیف می‌‌گردد. درنظرگرفتن محیط‌زیست یک منطقه به‌عنوان یکی از معیارهای اصلی، نه‌تنها یکی از جنبه‌‌های طراحی پایدار است، بلکه بر سلامت شهر و ساکنان آن نیز اثرگذار است. استفاده از منابع طبیعی باید به‌گونه‌ای باشد که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای ساکنین فعلی، این منابع را برای آیندگان نیز حفظ نماید.

پایداری فرهنگی

بعد فرهنگی در توسعه پایدار، نه به‌عنوان یک مؤلفه‌ی مجزا، که به‌عنوان بستری برای همه‌‌ی مؤلفه‌های نام‌‌برده محسوب می‌‌شود. به عقیده‌‌ی جان هاوکز، فرهنگ چیزی نیست که بتوان آن را پس از شکل گرفتن جامعه بر مبنای نیازهای اساسی به آن تزریق کرد، بلکه خود از نیازهای اساسی و بستر شکل‌‌دهنده‌‌ی جامعه است. فرهنگ را می‌‌توان شیوه‌‌ی زندگی‌کردن یک جمع دانست که بر مبنای دستاوردهای مادی و معنوی آن جمع شکل‌گرفته است.

کارایی بنگاه‌‌های خرد اقتصادی

درصورتی‌که شهر به‌گونه‌ای عمل کند که در آن فضا برای تعاملات باز باشد، خرده‌‌فروشی‌‌ها فرصت اینکه خدمات خود را به اجتماع ارائه کنند را به دست خواهند آورد. در واقع می‌‌تواند گفت رونق خرده‌‌فروشی‌‌های موجود در یک فضای شهری، علاوه بر تأثیرگذاری بر اقتصاد محلی، آیینه‌‌ای برای انعکاس میزان تعاملات اجتماعی و رغبت مردم برای حضور در فضاهای شهری است.

حفاظت و احیای میراث شهری

زمانی که از میراث شهری سخن می‌‌گوییم، در ذهن بیشتر طراحان و برنامه‌‌ریزان و مدیران شهری «بناهای تاریخی» مانند مساجد، کلیساها، کاخ‌‌ها، قلعه‌‌ها، دروازه‌‌ها و… متبادر می‌‌شود. این تفکر عموماً بافت‌‌های مسکونی و مراکز تاریخی شهرها را از زمره‌‌ی میراث شهری خارج می‌‌کند. همچنین ممکن است در یک منطقه المان‌‌هایی ناملموس از میراث شهری مانند آداب‌ورسوم که نقشی اساسی در نحوه‌‌ی استفاده از فضا و محیط ساخته شده ایفا می‌‌کنند، وجود داشته باشند که در رویکردهای قدیمی نسبت به میراث، نادیده گرفته می‌‌شدند. با توجه به وجود نهادهای فرهنگی بین‌‌المللی مانند یونسکو، مرکز بین‌‌المللی مطالعه حفظ و احیای اموال فرهنگی (ICCROM) و شورای بین‌‌المللی بناها و محوطه‌‌های تاریخی (ICOMOS) و تعداد زیادی گروه‌‌های محلی حفاظتی، بناهای تاریخی توجه بیشتری دریافت کرده و در وضعیتی مطلوب‌‌تر از بافت‌‌های مسکونی تاریخی قرار دارند.

به نظر می‌‌رسد عموماً تلاش‌‌های نهادهای نام‌‌برده در مسیر حفاظت و احیای بناهای قدیمی باارزش تاریخی، به دستاوردهای ملموس‌‌تری می‌‌رسد. بااین‌حال، به‌ندرت میان میراث شهری و پایداری ارتباط متقابلی به تصویر کشیده شده است. در مباحث اخیر پایداری و «دستور کار قهوه‌‌ای[1]» (که به مباحث مربوط به آلودگی آب، خاک و هوا مربوط می‌‌شود)، میراث شهری در مقوله‌‌های پایداری در نظر گرفته نشده است. محیط ساخته شده و تجلیات کالبدی فرهنگی، نظامی، قدرت‌‌های اقتصادی و مذهبی به‌عنوان بخشی از میراث ملی مستحق آن هستند که در این دیدگاه قرار گرفته و میراث شهری باید جایگاه یک دارایی قابل حفاظت را پیدا کند که می‌‌تواند به حال و آینده‌‌ی شهرها سود برساند. چنین دارایی‌‌ای تنها به بعد فرهنگی محدود نمی‌‌شود، بلکه می‌‌تواند به پتانسیلی مناسب برای بهره‌‌برداری اقتصادی نیز تبدیل شود؛ برای مثال از طریق تقویت گردشگری با محوریت میراث، می‌‌توان به شکوفایی اقتصادی رسید.

[1] brown agenda

آموزش اجتماعی

افزایش آگاهی اجتماعی در مورد مسائل و چالش‌‌های جامعه با آموزش آن‌‌ها در زمینه‌‌های گوناگون می‌‌تواند صورت بگیرد. این فرایند به پرورش شهروندانی مسئولیت‌‌پذیرتر، مفیدتر و آگاه‌‌تر منجر خواهد شد.

کیفیت مسیرها و میزان دسترسی

مسیرها بخش زیادی از شهر را تشکیل داده و زمان زیادی از زندگی ساکنین در رفت‌وآمد از مسیرهای شهر سپری می‌‌شود. خیابان‌‌ها به‌عنوان فضای عمومی شهر، باید از کیفیت و نفوذپذیری مناسبی برای گذران وقت افراد برخوردار باشند.

انطباق‌‌پذیری شهری

به دلیل تغییرات سریع جهان، شهرها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند با تغییرات آینده با آمادگی مواجه شوند. درصورتی‌که شهرها به‌گونه‌ای انطباق‌‌پذیر طراحی شوند، بسیاری از مشکلاتی که در نتیجه‌‌ی تغییرات در ابعاد گوناگون به وجود می‌‌آیند، راحت‌‌تر می‌‌توانند به راه‌حل برسند.

کارایی نظام حرکتی شهر

نظام حرکت و دسترسی شهرها در پاسخ به دو هدف کلی جابه‌جایی و دسترسی در شهرها شکل می‌‌گیرد. نظام حرکت و دسترسی را می‌‌توان به سیستم خون‌‌رسانی بدن انسان تشبیه کرد که در آن راه‌‌ها و وسایل نقلیه سریع یا با ظرفیت زیاد، رگ‌‌های اصلی بوده و وظیفه‌‌ی جابه‌جایی را برعهده دارند و راه‌‌های فرعی و وسایل نقلیه مناسب برای مسیرهای محلی، نقش مویرگ‌‌ها را برای مهیا کردن دسترسی ایفا می‌‌کنند. در جابه‌جایی، معمولاً عامل سرعت اولویت دارد و در دسترسی نفوذپذیری بافت و پوشش‌‌دهی انواع وسایل نقلیه اهمیت بیشتری دارد.

عوامل مختلفی بر چگونگی نظام حرکتی در شهرها اثر می‌‌گذارند. بعضی از این عوامل شکل‌‌دهنده‌‌ی سیستم حرکتی شهر هستند، مانند سیاست‌‌ها و قوانین تنظیم‌‌کننده، کاربری زمین و طراحی شهری و رفتار و ترجیحات استفاده‌‌کنندگان. عوامل دیگر، روش‌‌های انجام شدن حرکت در شهر است که شامل ماشین‌‌های شخصی، پیاده‌‌روی و دوچرخه‌‌سواری، حمل‌ونقل عمومی و سیستم‌‌های نوین حرکتی است. درصورتی‌که این عوامل در کنار یکدیگر به‌خوبی عمل کنند و انتخاب‌‌های مناسب و گوناگونی در اختیار استفاده‌‌کنندگان قرار دهند، نظام حرکتی کارایی مدنظر را در شهرها خواهد داشت.

عدالت در ارائه‌‌ی فرصت‌‌ها

خدمات شهری باید به‌گونه‌ای در سطح شهر پخش شوند که تنها در اختیار گروه‌‌ها یا طبقات خاصی از اجتماع قرار نگیرند. همه‌‌ی افراد شهر باید فرصت استفاده از فضاهای شهری، خدمات و امکانات را داشته باشند و بتوانند استعدادهای خود را با استفاده از این امکانات شکوفا کنند.

گونه‌‌بندی شهر کامل – برجسته (Paragon City)

معرفی پاراگون سیتی می‌‌تواند در مقیاس‌‌های مختلفی شامل واحد همسایگی (محله)، بخشی از شهر و منطقه شهری (شهر) و کلان‌شهر (متروپولیتن) صورت بگیرد. حوزه‌‌های نام‌‌برده در گونه‌‌بندی‌‌هایی که در ادامه به آن‌‌ها پرداخته‌‌ایم جای می‌‌گیرند. در گونه‌‌بندی‌‌های زیر منظور از منطقه، حوزه‌‌هایی جغرافیایی در داخل شهرهاست که می‌‌تواند از لحاظ مقیاس حوزه‌‌های مختلفی (که اندازه‌‌ای کوچک‌تر از شهر دارند) را در بر بگیرد. لازم به ذکر است که در شهر و کلان‌شهرها، به دلیل گستردگی، امکان انتخاب چند گونه‌‌بندی به‌شرط پوشش‌‌دهی معیارهای ارزیابی هر گونه‌‌بندی وجود دارد.

توجه: گونه‌‌بندی‌‌های زیر قابل اعمال در تمام حوزه‌‌هایی جغرافیایی در داخل شهرهاست و می‌‌تواند از لحاظ مقیاس، حوزه‌‌های مختلفی شامل واحد همسایگی (محله)، بخشی از شهر، منطقه شهری (شهر) و کلان‌شهر (متروپولیتن) را در بر بگیرد.

اکوموزه‌‌

اکوموزه‌‌ها حوزه‌‌هایی هستند که واجد ارزش حفاظتی بوده، ویژگی‌‌ها و جاذبه‌‌های بارز طبیعی و فرهنگی داشته، معماری آن‌‌ها با طبیعت همگون و مهم‌‌تر از تمام این موارد، سایت‌‌هایی زنده هستند؛ بدین معنی که جوامع محلی با آداب‌ورسوم و فرهنگ خاص آن منطقه در آن حضور داشته و زندگی می‌‌کنند. این حوزه‌‌ها عموماً حدومرز مشخص و دقیق جغرافیایی ندارند و به‌عنوان راهی برای معرفی و درک میراث معنوی و غیرملموس و همچنین حفاظت از فرهنگ جامعه محلی عمل می‌‌کنند.

شهر موزه و تاریخی

برخلاف دیدگاه سنتی به موزه‌‌ها که آن‌‌ها را ساختمان‌‌هایی برای نگهداری و نمایش آثار واجد ارزش تاریخی، فرهنگی، هنری و … می‌‌دانست، رویکرد امروزی به موزه‌‌ها تغییر کرده و موزه، مفهومی گسترده‌‌تر از یک ساختمان منفرد به خود گرفته است. یک شهر یا منطقه با ارزش‌‌های تاریخی و فرهنگی می‌‌تواند به‌عنوان موزه شناخته شده و عمل کند.

شهر موزه عبارت است از شهری که فضاها و ساختمان‌‌های آن شرایط تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کرده‌‌اند و به‌عنوان تاریخ گویا عمل می‌‌کنند. مناطق موزه‌‌ای به حوزه‌‌های جغرافیای مشخص در شهر گفته می‌‌شود که شامل موزه‌‌ها، ساختمان‌‌های تاریخی و فرهنگی و فضای دربرگیرنده‌‌ی این ساختمان‌‌ها است که در آن‌‌ها علاوه بر امکان بازدید از میراث‌فرهنگی، امکان لذت بردن از فضای شهری و تجربه‌کردن زندگی اجتماعی به افراد داده می‌‌شود.

هنرهای شهری و عمومی

هنر عمومی، با هنرهایی که برای نمایش در موزه‌‌ها، گالری‌‌ها تولید شده یا هنرهایی که توسط اشخاص کلکسیون می‌‌شوند، متفاوت است. به‌طورکلی هنرهای عمومی شامل مجسمه‌‌ها، هنر موزاییک، فواره‌‌ها یا المان‌‌های مرتبط با آب، صنایع‌دستی، ویدئوهای چندرسانه‌ای، اینستالیشن‌‌ها، کارهای هنری زیست‌‌محیطی، المان‌‌های زینتی یا عملکردی طراحی‌‌شده توسط یک هنرمند و نقاشی‌‌های دیواری است. اگر یک کار هنری، منحصربه‌فرد یا اورجینال (ابتکاری) نباشد، هنر عمومی محسوب نمی‌‌شود. باتوجه‌به این تعریف، شهرها یا مناطقی که در فضاهای شهری خود از هنرهای عمومی به‌گونه‌ای بهره می‌‌برند که می‌‌توانند به‌عنوان موزه‌‌ای برای این شکل از هنر شناخته شوند، در این گونه‌‌بندی قرار می‌‌گیرند.

آموزشی- دانشگاهی

برخی شهرها به‌گونه‌ای شکل‌گرفته‌اند که دانشگاه‌‌ها و فضاهای آموزشی، به اثرگذارترین عنصر در اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و سایر ابعاد شهر تبدیل شده‌‌اند. وجود دانشگاه‌‌های متعدد در یک شهر یا منطقه، یا وجود یک دانشگاه بسیار اثرگذار، می‌‌تواند اتمسفر آن حوزه را به‌صورت ویژه‌‌ای تحت تأثیر قرار دهد.

سبز

شهر سبز، شهری است که در آن پایداری زیست‌‌محیطی از عوامل تعیین‌‌کننده محسوب می‌‌شود. چنین شهری با احترام به طبیعت و محیط‌‌زیست، زندگی را برای انسان‌‌ها نیز مطبوع و دل‌‌پذیر می‌‌سازد. در شهر سبز هماهنگی و هارمونی میان محیط‌‌زیست و شهر دیده می‌‌شود. استفاده از انرژی‌‌های پاک، حمل‌‌ونقل پاک و استفاده از حمل‌‌ونقل عمومی و پیاده‌‌مداری و استفاده از دوچرخه، پایین‌‌آوردن تولید ضایعات و استفاده از سیاست بازیافت، کیفیت آب و هوا، سازگاری ساختمان‌‌ها و ترکیب آن‌‌ها با محیط زیست و فضای سبز، از جمله معیارهای شهر سبز هستند.

هوشمند

شهر هوشمند به شهرهایی گفته می‌‌شود که در آن‌‌ها شهر خود را با سرعت پیشرفت تکنولوژی همگام ساخته و توانایی پاسخگویی به نیازهای انسان قرن 21 که در اثر این پیشرفت‌‌های سریع ایجاد شده است را دارد. از مؤلفه‌های اصلی شهر هوشمند، امکان دسترسی شهروندان به اطلاعات موردنیاز خود در هر لحظه است.

نوآور

لازمه‌‌ی آنکه یک شهر را شهر نوآور بنامیم، سه عامل اصلی است که شامل سکونت افراد خلاق در شهر، وجود لایه‌‌ی میانی ارتباط‌‌دهنده و حضور شرکت‌‌های نوآور در شهر است. در واقع نوآوری مرحله‌‌ای بعد از خلاقیت و دانش بوده و به معنای مرحله‌‌ی شکوفایی و گسترش ایده است. وجود پروژه‌‌ها‌‌، فضاها و مکان‌‌هایی برای تولید و انتشار دانش در حوزه یا شهر نوآور امری ضروری است. سایت‌‌های علمی – فناوری نیز در زمره‌‌ی این گونه‌‌بندی قرار می‌‌گیرند.

چند فرهنگی

چندفرهنگی بودن عاملی است که می‌‌تواند تنوع فرهنگی و فکری را در یک اجتماع حفظ کرده و موجب ایجاد ارتباط میان فرهنگ‌‌های مختلف شود. شهرها و محدوده‌‌هایی که بتوانند از پتانسیل تنوع فرهنگی خود در راستای پیوند بیشتر اعضای جامعه و کاهش شکاف‌‌های اجتماعی استفاده کنند، به اجتماعاتی پایدارتر و فضاهای شهری موفق‌‌تری دست خواهند یافت.

همه شمول و دسترس پذیر

شهرهایی که امکان حضور و فعالیت را به تمامی گروه‌‌های اجتماعی ساکن خود می‌‌دهند، فرصت استفاده از پتانسیل‌‌های مادی و معنوی این گروه‌‌ها را داشته و فضاها و ساکنینی سرزنده خواهند داشت.

• دوستدار سالمند

شهرهایی که در آن‌‌ها استانداردهای مربوط به حضور و فعالیت سالمندان مدنظر قرار گرفته باشد.

• دوستدار کودک

شهرهایی که در آن‌‌ها جایگاه کودک به‌عنوان عضوی از اجتماع شناخته شده و محیطی ایمن و امن برای حضور و فعالیت آن‌‌ها ایجاد شده باشد.

• دوستدار معلولین

شهرهایی که استانداردهای مربوط به حضور و فعالیت افراد دارای ناتوانی یا معلولیت ذهنی یا جسمی را مدنظر قرار داده و معلولان به‌راحتی بتوانند مانند سایر افراد اجتماع از فضاهای شهر استفاده کرده و در آن زندگی کنند.

تفریحی – گردشگری

این گروه، مناطق و شهرهایی را شامل می‌‌شود که ویژگی‌‌های گردشگری داشته و در زمینه جذب توریست موفق بوده یا قابلیت جذب توریست را داشته باشند. حوزه‌‌هایی با المان‌‌ها و میراث تاریخی، مناطق با ویژگی‌‌های طبیعی منحصربه‌فرد و حوزه‌‌های ویژه‌‌ی تفریح و اوقات فراغت در این دسته جای می‌‌گیرند.

شهر با ابعاد معنوی و روحانی

در شهرهای با ابعاد معنوی و روحانی، المان‌‌های معنوی و روح‌‌بخش در جای‌‌جای شهر قابل رویت و حس‌‌شدن هستند که فضایی آرامش‌‌بخش برای روح و روان ساکنین و بازدیدکنندگان را به وجود می‌‌آورند. این المان‌‌ها می‌‌توانند شامل عناصر مربوط به مذاهب و عقاید صلح‌‌آمیز یا فضاهای با فلسفه‌‌های خاص باشند.

سایر

اگر شهر مدنظر شما در دسته‌‌ای خارج از دسته‌‌های نام‌‌برده قرار داشت و ویژگی منحصربه‌فردی در آن توجه شما را جلب کرده و لازم دانستید که آن شهر در سطح جهان مطرح شود، با ارائه‌‌ی توضیحات و مستنداتی که دلیل مطرح شدن آن شهر یا منطقه را شرح می‌‌دهند، آن را با ما به اشتراک بگذارید.

اهداف شهر کامل- برجسته (Paragon City) به‌عنوان شورای تعامل شهری

• معرفی ویژگی‌‌های ارزشمند و ایجاد چهره‌‌ای خاص برای شهرها از طریق ثبت آن‌‌ها به‌عنوان شهر کامل- برجسته
• ثبت وضعیت شهرها بر اساس معیارهای تعریف‌‌شده و در قالب گونه‌‌بندی‌‌های مشخص و انتشار آن شهر به‌عنوان مرجعی مستقل.

ایجاد فضایی منحصربه‌‌فرد که افراد بتوانند در آن تجربه‌‌ها و دانش خود را در زمینه‌‌ی مدیریت شهری به اشتراک بگذارند، از اهداف شورای تعامل شهری پاراگون است. این تجربه‌‌ها می‌‌تواند در زمینه‌‌ی مسائل زیست‌‌محیطی، حمل‌ونقل، ایمنی و امنیت و مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باشد. در واقع این شورا (Forum) رویکردی نو برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات و ارتباط میان نهادهای مدیریتی شهر و همچنین شهرداری‌‌های سراسر جهان، در قالب استفاده از فضای شهری به‌عنوان منبعی قابل‌توجه از زندگی مطلوب و مثبت‌‌تر و با بهره‌‌بردن از راه‌‌های مسالمت‌‌آمیز، با مهربانی بیشتر، دوست‌‌داشتنی‌‌تر و خلاقانه‌‌تر است.

معرفی شهرهای خاص و متنوع در سراسر جهان، در شهر کامل- برجسته (Paragon City) 2A

شناسایی شهرهای ارزشمند در جهان، بر اساس تعاریف و کیفیت‌‌های شهرکامل- برجسته که پیش‌‌تر معرفی شد، صورت می‌‌گیرد.

لیست منتخب شهرهای پاراگون، هرساله معرفی شده و در سطح جهانی به‌عنوان مرجعی منحصربه‌فرد برای «شورای تعامل شهری» در سراسر کره‌‌ی زمین شناخته خواهد شد. این لیست می‌‌تواند به‌عنوان کلیدی برای شناسایی ارزشمند‌‌ترین شهرها، به‌عنوان شهر کامل- برجسته عمل کند.

نکته 1: مطالعه و بررسی نمونه‌‌های ثبت شده، در مقیاس‌‌های گوناگون شامل محله، بخشی از شهر، شهر و کلان‌‌شهر صورت می‌‌گیرد.

نکته 2: برای ارزیابی حوزه‌‌های ثبت‌‌شده، مؤلفه‌های مورد نظر برای ارزیابی شهرهای ایده‌‌آل (که پیش‌‌تر معرفی شد)، در هر گونه‌‌بندی باتوجه‌به ملزومات هرگونه، ضرایب خاص خود را می‌‌گیرند. نمونه‌‌های معرفی‌‌شده، در هر کدام از این مؤلفه‌ها امتیازدهی می‌‌شوند و با اعمال ضرایب، مجموع امتیاز آن‌‌ها محاسبه خواهد شد. در هر گونه‌بندی مناطقی که بالاترین امتیازها را کسب کرده باشند، به‌عنوان شهر کامل- برجسته (Paragon City) معرفی خواهند شد.

نکته 3: به‌محض ثبت نام یک متقاضی، عضویت شهر پاراگون به وی اعطا خواهد شد و به عضویت شورای تعامل شهری(شهر کامل-برجسته) در می‌‌آید.

نکته 4: تمامی اعضای پاراگون سیتی (شورای تعامل شهری) گواهینامه عضویت را دریافت خواهند کرد و در مرحله‌‌ی بعد، اعضا امکان ثبت نام و معرفی شهرهای خود و ارائه‌‌ی درخواست جهت بررسی و انتخاب به عنوان شهر کامل-برجسته پیدا می‌‌کنند. پس از انتخاب شهر یا حوزه توسط هیئت داوران، آن حوزه واجد شرایط دریافت نشان نمادین و تابلوی یادبود پاراگون می‌‌شود.

نکته 5: طراحان اثرگذار و نوآور در شهر پاراگون، می‌‌توانند در هنگام ثبت‌نام، گواهینامه دریافت کنند.

نکته 6: اعضای پاراگون سیتی (شورای تعامل شهری)، در مراسم سالانه معرفی خواهند شد.

نهادهای مدیریتی شهرها و شهرداری‌‌ها چرا نیاز به ثبت‌نام برای عضویت دارند؟

انتخاب شدن به‌عنوان شهر کامل- برجسته (Paragon City)، فرصتی یگانه و معتبر در سطح بین‌‌المللی برای شهرهای سراسر جهان است که دانش شهری و چشم‌‌انداز خود را از طریق تبادل عمیق ایده‌‌ها میان بخش‌‌های مختلف دنیا که تحت تأثیر فرهنگ‌‌ها، آداب‌ورسوم، اعتقادات، سنت‌‌ها، نوآوری‌‌ها، مضامین و تجربیات گوناگون هستند، گسترش داده و آن را غنی بسازند.

پاراگون سیتی، شورایی (Forum) است که ارتباطات حرفه‌‌ای را میان شهرهای عضو شده، در رابطه با رویکردها و راهبردهای جدید برای ایجاد زندگی مطلوب در توسعه‌‌های چندجانبه، تسهیل می‌‌کند. همچنین این شورا در پی جستجو و مباحثه در مورد دستاوردهای بزرگ شهرها است.

خدمات حرفه‌‌ای دیگر برای اعضا که توسط پاراگون سیتی (شورای تعاملات شهری) ارائه خواهد شد، عبارت‌اند از:

• سازماندهی حداقل یک وبینار حرفه‌‌ای در سال

توجه: شهردارانی که تمایل دارند در وبینارها شرکت کنند، هنگامی‌که دیدگاه خاص خود را برای انتشار در سطح بین‌‌المللی اعلام کنند، به‌عنوان عضوی از وبینار دعوت خواهند شد.

• انتشار دستاوردهای بزرگ شهرها در مجله و وب‌سایت 2A
• ویدئوهای سخنرانی شهرداران در سایت com به نمایش در خواهد آمد.
• اعضای پاراگون سیتی (شورای تعامل شهری) در مراسم سالیانه‌‌ی پاراگون سیتی معرفی خواهند شد و نمایندگان رسمی، گواهینامه دریافت خواهند کرد.
• لیست منتخب شهر کامل – برجسته ، برای انتشار و معرفی، با سایر رسانه‌‌های بین‌‌المللی به اشتراک گذاشته خواهد شد.
• دیدگاه‌‌ها، عملکرد و بازخورد حرفه‌‌ای شهرهای و متخصصین، به‌عنوان اعضای پاراگون سیتی، در مرکز تحقیق و توسعه‌‌ی معماری 2A منتشر شده و انعکاس خواهد یافت.

امتیازدهی به شهرها

تمامی شهرهایی که عضویت را دریافت کرده‌‌اند، توسط گروه داوری متشکل از 7 متخصص، در زمینه‌‌های مختلفی که در جدول زیر مشخص شده است، مورد ارزیابی قرار می‌‌گیرند و امتیاز نهایی آن‌‌ها با محاسبه‌‌ی میانگین امتیازهای اعطاشده توسط داوران مشخص می‌‌شود. بر این اساس، تمامی شهرهای ثبت‌‌نام‌‌شده گواهینامه‌‌ای معتبر دریافت می‌‌کنند که نمایانگر امتیاز و رتبه‌‌ی آنان در بررسی تخصصی است.

امتیاز شهرها به عنوان مرجعی برای شناخته‌‌شدن این شهرها در سطح بین‌‌المللی، خصوصا در زمینه‌‌ی گردشگری در منابع و مدیاهای معتبر بین‌‌المللی منعکس خواهد شد.

جدول زیر نمایانگر معیارهای موردنظر برای هیئت داوران جهت امیتازدهی به شهرها است.

نمره از 1 تا 10	معیارها
	تنوع فرهنگی و وجود فرهنگ‌‌های ویژه
	وجود عناصر تاریخی
	کیفیت فضاهای همگانی
	امنیت و ایمنی
	دسترسی مناسب (سیستم حمل و نقلی متنوع و پوشش‌‌دهنده)
	کیفیت آب و هوا (پایین بودن میزان آلاینده‌‌ها)
	وجود امکانات و خدمات برای گردشگران
	وجود کیفیت‌‌های کالبدی منحصر به فرد
	وجود اکوسیستم ویژه و عناصر طبیعی خاص

همچنین شهر کامل – برجسته (Paragon City) با تعریف شرایط نهایی و استاندارد برای تمامی اعضای جامعه، ارزشی آموزشی خواهد داشت و افراد را برای یادگیری، تشخیص و در نهایت مطابقت شهرهایشان با این استانداردها تشویق می‌‌کند.