مجله تخصصی معماری و ساختمان نشریه معماری و ساختمان
نقش رسانه در بازآفرینی معماری ایرانی
احمد زهادی
Role of Media in Re-introduction of Iranian Architecture
Ahmad Zohadi
The magazine is under verge of reaching it’s ten’th stablishment anniversary, It has acted very effective in those years
سرمقاله شماره 32 فصلنامه معماری و ساختمان
نشریه معماری و ساختمان در آستانه ی ده سالگی فعالیت خود قرار دارد. در این یک دهه همواره تلاش کردیم که با ایده سازی و تبدیل این رسانه به ابزار اثرگذار در میان معماران، طراحان و مهندسان کشور، به زعم خود فضای تاریخی معماری کشور را در پیوند با الگوها و رویکردهای مدرن تببین کرده و مجله را به حلقه ی ارتباطی و هم اندیشی معماران ایرانی و خارجی تبدیل کنیم. به سخن دیگر اهتمام ما بر این بود که به بازآفرینی معماری ایرانی و زیبایی شناسی تاریخی آن امکان بروز و ظهور بدهیم. نگاهی به شماره های گذشته مجله بیانگر این حقیقت است که شمار کثیری از صاحب نظران، اساتید دانشگاه ها و دانشجویان رشته های مرتبط با معماری و شهرسازی با مجله همکاری کرده و دیدگاه ها و نقدهای خود را در این نشریه منعکس کرده اند. ضمن اینکه چند سال پس از راه اندازی مجله معماری و ساختمان، نشریه 2A را نیز در امارات متحده عربی با گستره ی توزیع بین المللی منتشر کردیم که مکمل این زنجیره ی تاثیرگذاری و ارتباط متقابل با معماران جهان بوده و هست. انگیزه و هدف ما از آغاز انتشار نشریه این بود که در حد توان خود به شکل گیری گفت و گویی موثر و جمعی در فضای معماری کشور کمک کنیم و چشم انداز آینده را نیز بر بنیان همین سویه های خرد جمعی ترسیم نماییم. از سوی دیگر دنبال پاسخ به این پرسش بوده ایم که اینکه چه اتفاقی افتاده که سامانه کارکردی، کالبدی و سازهای بخش عمده ای از بناهای کشور فاقد ارزش های معمارانه است. هر نشریه ای که به صورت تخصصی به مباحث معماری بپردازد خوشبختانه طی سالیان گذشته این روند در سطح نشریات حرفه ای کشور تشدید شده است به ناگزیر باید ضمن طرح پرسش، | پاسخ های متناسب با وضعیت موجود را نیز جست و جو کند. از این رو ما فقط پرسشگر نبوده ایم بلکه از طریق شکل دادن به مواجههای منطقی و انتقادی تلاش کرده ایم که به پاسخ های روشن و فراگیر نیز برسیم. به گفته اسکار نیمایر، معمار بزرگ برزیلی که پاییز امسال درگذشت، معماری باید بتواند شادی و نشاط را به فضاهای زیست بشری منتقل کند. در همین کشور خودمان، معمارانی که عناصر معمارانه را در بناهایی مانند عالی قاپو به کار گرفتند به درستی می دانستند و می توانستند که عنصر شادمانی را در بنا بگنجانند. تردیدی وجود ندارد که فضای ضد معماری شهرها می تواند همچون عامل افسردگی و روان پریشی شهروندان قلمداد شود. پس نهادهای مرتبط با ساخت و ساز و معماری جدای از نقش آفرینی در خلق بناها و فضاها، در واقع عامل به وجود آورنده ی محیط روانی مطلوب در زیستگاههای انسانی نیز هستند و اگر این مطلوبیت حاصل نشود بدیهی است که سویه منفی آن بروز خواهد کرد.
امسال سومین مسابقهي طراحي و معماري نما همزمان با پنجمین جایزهي معماري داخلي برگزار شد. رویکرد مجله از برگزاري چنین مسابقه هايي جهت دهي و هدایت جریانی است که امروزه ساختار نماها و معماريهاي داخلي در سطح کشور و بخصوص پایتخت از آن تبعیت می کنند. جریانی که باید بجاي چندگانگي از ویژگیها و خصوصیات واحدي برخوردار باشد. براي دستيابي به چنین رویکردی ما این لایه یعني نما را از سه زاویه بررسی کردیم:| ١- لايه ي نما به عنوان ساختار ساختمان، سازه و مهندسي ٢- لایهي نما به عنوان پلي براي نفوذ اتمسفر بیرون به درون و بالعکس ٣- لايه ي نما به عنوان “فاساد“ (Facade). يعني لايه اي که ساختمان را تبدیل به معماري مي کند و تاثیر طراحي معماري و حجم در آن متجلي ميشود. | باید اذعان داشت که رویکرد شاخص مسابقهي طراحي و معماري نما بر مورد سوم یعني “فاساد“ متمرکز بود و تمامي زواياي مورد نظر به همراه شرایط حاکم بر جامعه و محدودیت ها و تبع فرهنگی رایج، به استحضار هیات داوران رسید و مبناي داوري ایشان قرار گرفت. موارد یاد شده اصول و مبناهایی بودند که دبیرخانه برگزارکنندهي مسابقه با درنظر گرفتن تمامی جوانب، به طور مشخص و بدون ابهام بیان کرده بود و به وضوح در اساسنامهي مسابقه که در شمارهي ۲۹ مجلهي معماري و ساختمان به چاپ رسید، عنوان شده بود. اساسنامه ای که هیچگونه جاي ابهامي براي مخاطبان، به عنوان اشخاصی که بر اساس آن طراحی کرده اند و داوران، به عنوان کسانی که بر اساس آن سنجیده اند، باقی نگذاشته است و آنچنان روشن و مشخص است که نمایان کنندهي يك برنامه ريزي قوي به عنوان پیش زمینهي شکل گیری اش مي باشد. برگزاري مراسم داوري دقیقا در روز اعلام شده در هر پنج دوره مسابقه سندي براي اثبات چنین برنامه ریزی درست و مستحکمي است. امید است با برگزاری چنین مسابقاتی توسط مجلات تخصصي و يا تحت نظارت کامل آنها، قادر به تبیین يك الگوي طراحي باشيم و تا جایی پیش رویم که در سطح بین المللي حرفی برای گفتن داشته باشیم. چراکه همان گونه که پیشینیان مان توانستند ما نیز می توانیم.
